Spis treści
Nowe spojrzenie na Chopina – niezwykła wystawa w Warszawie
Warszawa to miasto Fryderyka Chopina – tutaj się wychowywał, kształcił i rozwijał swoją miłość do muzyki. Choć artysta większość dorosłego życia spędził na emigracji, jego duch wciąż unosi się nad stolicą, a jego wizerunek stał się ikoną kultury polskiej. Ale czy wiemy, jak naprawdę wyglądał Chopin? Jakie cechy jego twarzy podkreślali artyści na przestrzeni lat? Na te pytania odpowiada nowa wystawa w Muzeum Fryderyka Chopina, zatytułowana „Formalnie rzecz biorąc. Rzeźbiarskie wizerunki Fryderyka Chopina”.
Od 22 lutego 2024 roku do 25 maja 2025 roku w pięknych wnętrzach Pałacu Gnińskich można podziwiać różnorodne rzeźbiarskie portrety Chopina, wykonane w XX wieku przez artystów z różnych krajów i tradycji. Każde z popiersi, choć przedstawia tego samego człowieka, jest inne – interpretacje różnią się pod względem stylu, materiału, a także przekazu emocjonalnego.
To fascynująca podróż przez sztukę i wyobrażenia o jednym z najwybitniejszych kompozytorów w historii.
Forma i obrót – kluczowe pojęcia wystawy
Tytuł wystawy „Formalnie rzecz biorąc” nie jest przypadkowy. Jej kuratorzy zwracają uwagę na dwa fundamentalne pojęcia: forma i obrót.
Rzeźba to nie tylko odwzorowanie rzeczywistości, ale przede wszystkim interpretacja – artystyczny dialog z modelem. Chopin w rzeźbie staje się zatem nie tylko postacią historyczną, ale także symbolem, ikoną, bytem niemal mitycznym.
Jednym z najbardziej znanych trójwymiarowych wizerunków Chopina jest XIX-wieczne popiersie wykonane za jego życia przez Jeana-Pierre’a Dantana. To ono stało się punktem odniesienia dla późniejszych rzeźbiarzy. Wielu artystów nawiązywało do tego klasycznego portretu, ale równie wielu próbowało od niego odejść – szukało własnej formy wyrazu, własnej wizji kompozytora.
Właśnie ta różnorodność interpretacji jest główną osią wystawy. Chopin w przedstawieniach rzeźbiarskich bywa dostojny i wyniosły, ale też zmęczony i cierpiący; romantyczny i ulotny, ale też mocny i wyrazisty.
Każda rzeźba ma swoje przesłanie, a dzięki różnym materiałom i technikom możemy dostrzec, jak zmieniały się artystyczne koncepcje na przestrzeni XX wieku.
Najciekawsze rzeźby na wystawie
Wśród eksponatów zobaczymy popiersia wykonane przez wybitnych artystów, takich jak:
- Xawery Dunikowski (Polska, ok. 1924) – jego popiersie przedstawia Chopina jako postać eteryczną, niemal duchową. Kompozytor zdaje się unosić między światem rzeczywistym a sferą metafizyczną.
- Ludwika Nitschowa (Polska, 1947 i 1965) – autorka słynnej Syreny Warszawskiej stworzyła monumentalne, symetryczne popiersia Chopina. Jej wersja z 1947 roku nawiązuje do realizmu socjalistycznego, natomiast późniejsza, z 1965 roku, cechuje się większą swobodą formalną.
- Sergio Gutiérrez (Urugwaj, 1985) – rzeźbiarz nadał Chopinowi cechy ikonografii chrześcijańskiej – uniesiona broda, zasmucone spojrzenie i wyraz twarzy sugerujący cierpienie sprawiają, że kompozytor jawi się niemal jak święty.
- Wacław Szymanowski (Polska, ok. 1926) – jego rzeźba to fragment słynnego pomnika Chopina w Łazienkach Królewskich. Na wystawie możemy skupić się na samej głowie kompozytora, której przechylenie i wyraz twarzy sugerują absolutne skupienie na muzyce.
- Jekaterina Błetaszowa (Rosja, 1968) – rosyjska artystka postawiła na realizm, ale w jej rzeźbie dostrzec można dynamiczne kontrasty – gładkie partie twarzy zestawione z ekspresyjnie ułożonymi włosami.
- Kazimierz Bieńkowski (Polska, 1946) – jego marmurowe popiersie łączy dwie faktury: gładką, dopracowaną twarz i bardziej surowe, rzeźbiarskie opracowanie włosów i stroju, nadające całości wyjątkowy charakter.
To tylko kilka spośród kilkunastu rzeźb prezentowanych na wystawie. Każda z nich wnosi nową perspektywę do wizji Fryderyka Chopina – artysty, którego twarz zdaje się zmieniać w zależności od epoki, wrażliwości i stylu rzeźbiarza.
Dlaczego warto zobaczyć wystawę?
🔹 Unikalna kolekcja – rzadko eksponowane popiersia Chopina w jednym miejscu.
🔹 Historia i sztuka – możliwość prześledzenia ewolucji wizerunku Chopina w XX wieku.
🔹 Wyjątkowa lokalizacja – Pałac Gnińskich, jedno z najpiękniejszych miejsc na mapie Warszawy.
🔹 Nowe spojrzenie na Chopina – wystawa pokazuje, że Chopin nie jest jedną, ustaloną postacią, ale symbolem, który można interpretować na wiele sposobów.
Wystawa potrwa do 25 maja 2025 roku, więc masz sporo czasu, aby ją zobaczyć – ale nie warto zwlekać! Jeśli interesujesz się muzyką, rzeźbą lub historią Warszawy, to wydarzenie, którego nie możesz przegapić.
📍 Muzeum Fryderyka Chopina
📅 22 lutego 2024 – 25 maja 2025
🎟️ Bilety dostępne na miejscu i online