Na mapie Warszawy są miejsca, które mimo swojego niepowtarzalnego uroku, wciąż pozostają niedocenione. Jednym z takich zakątków jest zielona przestrzeń osiedla Ateńska na Saskiej Kępie, gdzie pośród drzew i cienia wysokiej zabudowy ukryta została niezwykła kolekcja rzeźb plenerowych. To artystyczna enklawa w sercu dzielnicy, która zaskakuje każdego spacerowicza, wtapiając sztukę w codzienność mieszkańców. Miejsce to doskonale wpisuje się w twórczy klimat Saskiej Kępy, kojarzonej z artystami, intelektualistami i legendarną Agnieszką Osiecką.
Osiedlowa galeria pod chmurką – historia i artyści
W sercu osiedla Ateńska, w otoczeniu bloków przy ul. Ateńskiej i Arabskiej, znajduje się nieformalny park rzeźb – plenerowa ekspozycja powstała pod koniec lat 70. XX wieku. Rzeźby powstały w ramach Ogólnopolskiego Pleneru Rzeźbiarskiego w 1977 roku i są dziełami wybitnych polskich twórców związanych z rzeźbą nowoczesną.
Na trawnikach między drzewami można zobaczyć prace takich artystów jak:
Czesław Kozanowski – autor ekspresyjnej Kariatyda, przedstawiającej kobiecą sylwetkę, której monumentalność i symbolika nawiązują do antycznych form.
Barbara Falender – znana z rzeźb o zmysłowej i organicznej formie, w Ateńskiej umieściła swoją Płynącą, dynamiczną i delikatną jednocześnie kompozycję.
Edward Łagowski, Jerzy Teper, Jacek Müldner-Nieckowski, Janusz Pastwa – ich prace reprezentują różnorodność podejść do formy abstrakcyjnej, zderzając naturalne materiały z wyobraźnią i geometrią.
Rzeźby wykonane są głównie z piaskowca i marmuru, przez co doskonale wpisują się w parkowy krajobraz, nie dominując go, a współtworząc atmosferę tajemnicy i kontemplacji.
Warto wiedzieć: Jerzy Teper i Chopin
Jednym z twórców rzeźb na osiedlu Ateńska jest Jerzy Teper – artysta, którego prace można znaleźć nie tylko w przestrzeniach osiedlowych, ale także w prestiżowych instytucjach kultury. Warto wspomnieć, że to właśnie Teper jest autorem popiersia Fryderyka Chopina, które znajduje się w ekspozycji stałej Muzeum Fryderyka Chopina w Warszawie. Jeśli interesuje Cię sztuka i historia wielkiego kompozytora, przeczytaj nasz przewodnik po muzeum:
👉 Muzeum Fryderyka Chopina w Warszawie – podróż śladami wielkiego kompozytora
Sztuka w codzienności – unikalny charakter przestrzeni
To, co czyni to miejsce wyjątkowym, to jego nieformalność. Rzeźby nie są otoczone ogrodzeniem ani opatrzone tabliczkami. Nie ma tu tłumów turystów ani przewodników. To sztuka dostępna dla każdego – dzieci bawią się w pobliżu, starsi spacerują między dziełami, a mieszkańcy mijają je każdego dnia w drodze do sklepu czy przedszkola. Takie oswojenie sztuki to rzadkość w miejskiej przestrzeni.
Saska Kępa – artystyczna dusza Warszawy
Nie sposób mówić o rzeźbach przy Ateńskiej bez kontekstu Saskiej Kępy – dzielnicy o niepowtarzalnym klimacie, która od dziesięcioleci przyciągała twórców, poetów, malarzy. To właśnie tutaj mieszkała i tworzyła Agnieszka Osiecka, której postać symbolicznie łączy się z tutejszym stylem życia – swobodnym, twórczym, otwartym na ludzi i świat.
Warto odwiedzić pobliską ul. Francuską, tętniącą życiem kawiarniami i butikami, gdzie wciąż czuć duch minionych lat. Znajduje się tu m.in. Ławeczka Agnieszki Osieckiej, przy której można usiąść obok legendarnej poetki i wsłuchać się w jej teksty, odtwarzane z dyskretnego głośnika.
Spacer wzdłuż Balatonu i dalej...
Tuż niedaleko, wzdłuż ul. Afrykańskiej, rozciąga się Jezioro Balaton, popularne miejsce spacerowe z placami zabaw i zielenią. Spacer od osiedla Ateńska do Balatonu to świetna propozycja na rodzinne popołudnie – po drodze można przysiąść na ławce, zrobić piknik albo po prostu chłonąć atmosferę spokojnej, zielonej części Pragi-Południe.
Co jeszcze warto zobaczyć w okolicy?
Jeśli planujesz dłuższy spacer po tej części Warszawy, polecamy również:
Park Skaryszewski – jeden z najpiękniejszych parków w Warszawie, z malowniczymi alejkami, rzeźbami i jeziorkami. Idealne miejsce na rower, spacer czy relaks z książką.
PROM Kultury Saska Kępa – nowoczesne centrum kultury, oferujące wystawy, koncerty i spotkania literackie. To tu odbywają się również wydarzenia nawiązujące do dziedzictwa Osieckiej.
Kościół Matki Bożej Nieustającej Pomocy przy ul. Nobla – zabytkowy kościół z lat 30., doskonały przykład modernizmu sakralnego w Warszawie.
Plenerowa sztuka – niedoceniona perła dzielnicy
Choć rzeźby na osiedlu Ateńska nie są szeroko promowane, stanowią unikatowe połączenie sztuki i przestrzeni publicznej. To żywy przykład tego, jak kultura może funkcjonować poza murami muzeów – bliżej ludzi i codzienności. Dla mieszkańców to codzienny widok, dla gości – zaskakujące odkrycie.
Zachęcamy, by odwiedzając Saska Kępę, zaplanować spacer także przez osiedle Ateńska. To miejsce, które pokazuje, że sztuka może być blisko, dostępna i inspirująca – nawet w najmniej oczywistych lokalizacjach.
Zapomniane dziedzictwo i lokalne legendy
Choć rzeźby na osiedlu Ateńska mają dziś status dzieł sztuki w przestrzeni publicznej, część mieszkańców… niewiele o nich wie. Przez lata obecność tych form przyzwyczaiła lokalną społeczność na tyle, że stały się częścią codziennego krajobrazu – niemal niewidzialne. Co ciekawe, jak zdradziła nam jedna z mieszkanek osiedla, wśród sąsiadów krąży anegdota, że rzeźby miały zostać wykonane przez jednego artystę „w zamian za mieszkanie”. Choć historia ta nie znajduje potwierdzenia w źródłach, stanowi fascynujący przykład lokalnego mitu, który tylko podkreśla, jak silnie sztuka może wrosnąć w miejską tkankę i wyobraźnię mieszkańców.